ಪುಟಗಳು

07 ಜನವರಿ 2021

10ನೇ ತರಗತಿ-ಕನ್ನಡ-ಪದ್ಯ-03-ಹಲಗಲಿ ಬೇಡರು-ವ್ಯಾಕರಣಾಂಶಗಳು

ಕನ್ನಡದ ದೇಶ್ಯಪದಗಳು
ಅಂಗಾಂಗಗಳು : ಕೈ, ತಲೆ, ಹೊಟ್ಟೆ, ಕಾಲು, ಬೆನ್ನು ಇತ್ಯಾದಿ.
ಸಂಬಂಧವಾಚಕಗಳು : ಅಪ್ಪ, ಅಮ್ಮ, ಅಜ್ಜ, ಅಜ್ಜಿ, ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ, ಮಾವ, ಬಾವ, ಅಣ್ಣ, ತಂಗಿ, ತಮ್ಮ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಪ್ರಾಣಿಗಳು : ಇಲಿ, ಹಾವು, ಎತ್ತು, ಎಮ್ಮೆ, ದನ, ಕೋಳಿ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಪದಾರ್ಥಗಳು : ಬಾಗಿಲು, ಉಪ್ಪು, ಹಾಲು, ಚಿಲಕ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಸರ್ವನಾಮಗಳು : ನಾನು, ಅವನು, ನೀನು, ಅವಳು, ಅದು, ಅವು, ಅವರು ಇತ್ಯಾದಿ.
ಸಂಖ್ಯಾವಾಚಕಗಳು : ಒಂದರಿಂದ ಒಂಬೈನೂರತೊಂಬತ್ತೊಂಬತ್ತರವರೆಗಿನ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು.
ಧಾತುಗಳು : ತಿನ್ನು, ಹೋಗು, ಕೇಳು,
ಬಿಡು ಇತ್ಯಾದಿ.
 
ಅನ್ಯದೇಶ್ಯ ಪದಗಳು
ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇತರ ಭಾ?ಗಳಿಂದ ಕನ್ನಡ ಭಾ?ಗೆ ಬಂದಿರುವ ಪದಗಳನ್ನು ಅನ್ಯದೇಶ್ಯ ಪದಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. 

ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ರೋಮನ್ ಭಾಷೆಗಳಿಂದ - ದಮ್ಮಡಿ, ದಮಡಿ, ದಮ್ಮು, ದೀನಾರ ಗದ್ಯಾಣ-ಇತ್ಯಾದಿ.
ಫಾರ್ಸಿಯಿಂದ - ಅಬಕಾರಿ, ರಸ್ತೆ, ದವಾಖಾನೆ, ಚೌಕಾಷಿ, ಅಜಮಾಯಿಸಿ, ಆಮದು, ದಲ್ಲಾಳಿ - ಇತ್ಯಾದಿ
ಅರಬ್ಬೀಯಿಂದ - ಅಮಾನತು, ಅಸಲು, ಇನಾಮು, ಕಾಯ್ದೆ, ಗಲೀಜು, ತಕರಾರು, ತರಬೇತು, ನಕಲಿ ಇತ್ಯಾದಿ
ಪೋರ್ಚ್‌ಗೀಸ್‌ನಿಂದ - ಮೇಜು, ತಂಬಾಕು, ಅನಾನಸು, ಸಾಬೂನು, ಚೊಂಬು, ಇಸ್ತ್ರಿ, ರಸೀದಿ - ಇತ್ಯಾದಿ.
ಉರ್ದುವಿನಿಂದ - ಕಿಮ್ಮತ್ತು, ತಾರೀಕು, ತಾಲೂಕು, ಅಹವಾಲು, ಇಲಾಖೆ, ದರ್ಜೆ, ಬಂದೂಕು, ರುಜು, ಶುರು, ಶಾಮೀಲು - ಇತ್ಯಾದಿ.
ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ - ಅರ್ಜಿ, ಕಚೇರಿ, ಕಾರ್ಖಾನೆ, ಸಲಾಮು, ದರ್ಬಾರು, ಕುರ್ಚಿ, ಕಾಗದ, ಹುಕುಂ - ಇತ್ಯಾದಿ.
ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಿಂದ - ಬಸ್ಸು, ಕಾರು, ಕಾಲೇಜು, ಲೈಟು, ಪೆನ್ನು - ಇತ್ಯಾದಿ.

**********

ತತ್ಸಮ-ತದ್ಭವ

ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಸಾಕ? ಪದಗಳು ಬಂದಿವೆ. ಹೀಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಬಂದ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡು ಬಂದರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಪೂರ್ತಿ ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡು ಬಂದಿವೆ. ಹೀಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಪದಗಳನ್ನು ತತ್ಸಮ-ತದ್ಭವಗಳೆಂದು ಕರೆಯುವ ರೂಢಿಯಿದೆ.

ತತ್ಸಮಗಳು : ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಬರುವಾಗ ವಿಕಾರ ಹೊಂದದೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಪದಗಳನ್ನು ’ತತ್ಸಮ’ಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ’ತತ್’ ಎಂದರೆ ’ಅದಕ್ಕೆ’ (ಸಂಸ್ಕೃತಕ್ಕೆ) ’ಸಮ’ ಎಂದರೆ ’ಸಮಾನ’ ಎಂದರ್ಥ. ಅಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾದದ್ದು ಎಂದರ್ಥ. ತದ್ಭವಗಳ ಸಂಸ್ಕೃತ ರೂಪವನ್ನೂ ತತ್ಸಮ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಉದಾ : ರಾಮ, ವಸಂತ, ಸೋಮ, ಚಂದ್ರ, ಗ್ರಹ, ಸ್ತ್ರೀ, ಶ್ರೀ, ಭುವನ, ಶ್ರುತಿ, ಕಾವ್ಯ, ಪಶು – ಇತ್ಯಾದಿ.

ತದ್ಭವಗಳು : ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಬರುವಾಗ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ವಿಕಾರವನ್ನಾಗಲೀ, ಪೂರ್ಣ ವಿಕಾರವನ್ನಾಗಲೀ ಹೊಂದಿ ಬಂದಿರುವ ಪದಗಳನ್ನು ’ತದ್ಭವ’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ’ತತ್’ ಎಂದರೆ ಅದರಿಂದ, ಎಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ’ಭವ’ ಎಂದರೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಅಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಎಂದರ್ಥ.

ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾವಣೆಗೊಂಡ ತದ್ಭವರೂಪಗಳು : ಶಶಿ-ಸಸಿ, ಶಿರ-ಸಿರ, ಕಲಶ-ಕಳಸ, ಅಂಕುಶ- ಅಂಕುಸ, ?-ವರುಸ ಇತ್ಯಾದಿ

ಪೂರ್ಣ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿದ ತದ್ಭವರೂಪಗಳು : ದ್ಯೂತ-ಜೂಜು, ವಂಧ್ಯಾ-ಬಂಜೆ, ವಿದ್ಯಾಧರ- ಬಿಜ್ಜೋದರ, ವೈಶಾಖ-ಬೇಸಗೆ, ಕುಠಾರ-ಕೊಡಲಿ, ಪಾದುಕಾ-ಹಾವುಗೆ, ಅರ್ಕ-ಎಕ್ಕ ಇತ್ಯಾದಿ.

*************

ವ್ಯಾಕರಣಾಂಶಗಳ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು

ಪ್ರತಿ ಪ್ರಶ್ನೆಗೂ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಉತ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತವಾದ ಉತ್ತರವನ್ನು ಆರಿಸಿರಿ.
೧. ’ವಿಲಾತಿ’ ಪದದ ಸಮಾರ್ಥಕ ಪದ :
  ಎ) ಆಯುಧ   ಬಿ) ವಿಹಾರ   ಸಿ) ವಿಲಂತಿ  ಡಿ) ವಿಲಾಯಿತಿ.
೨. ’ ಸಕ್ಕರೆ ’ ಪದದ ತದ್ಭವರೂಪ :  
  ಎ) ಸಂಕರೆ  ಬಿ) ಶರ್ಕರಾ   ಸಿ) ಶಬ್ದ  ಡಿ) ಸಂಬಂಧ
೩. ’ ಚಟೇಕಾರ ’ - ಪದವು ಈ ವ್ಯಾಕರಣಾಂಶಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ : 
  ಎ) ಕೃದಂತನಾಮ   ಬಿ) ಅವ್ಯಯ  ಸಿ) ನಾಮಪದ   ಡಿ) ತದ್ಧಿತಾಂತನಾಮ.
೪. ’ಮಂಗಳಸೂತ್ರ ’ - ಪದವು ಈ ಸಮಾಸಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆ : 
  ಎ) ದ್ವಿಗುಸಮಾಸ  ಬಿ) ಅಂಶಿಸಮಾಸ    ಸಿ) ತತ್ಪುರುಷಸಮಾಸ  ಡಿ) ದ್ವಂದ್ವಸಮಾಸ
೫. ’ ಗುಡದಾಗ ’ ಪದದ ಗ್ರಾಂಥಿಕ ರೂಪ : 
  ಎ) ಗುಡ್ಡದಲ್ಲಿ   ಬಿ) ಗುಡ್ಡದಮೇಲೆ    ಸಿ) ಗುಡ್ಡದೊಳಗೆ   ಡಿ) ಗುಡ್ಡದಕೆಳಗೆ
೬. ’ ನಡುರಾತ್ರಿ ’ ಪದವು ಈ ಸಮಾಸವಾಗಿದೆ :      
  ಎ) ಗಮಕಸಮಾಸ     ಬಿ) ಅಂಶಿಸಮಾಸ  ಸಿ) ತತ್ಪುರುಷಸಮಾಸ   ಡಿ) ಕರ್ಮಧಾರೆಯಸಮಾಸ 
೭. ’ಕಬುಲ’ ಪದದ ಅರ್ಥ : 
   ಎ) ಕಪ್ಪಕಾಣಿಕೆ  ಬಿ) ಅನುಮತಿ  ಸಿ) ಪಿತೂರಿ  ಡಿ) ಸೈನ್ಯ
೮. ’ವಿದ್ಯಾಧರ ’ ಪದದ ತದ್ಭವ ರೂಪ :
   ಎ) ವಿದ್ಯಾವಂತ  ಬಿ) ಬುದ್ಧಿವಂತ  ಸಿ) ಬಿಜ್ಜೋದರ  ಡಿ) ವಿದ್ಯೆಹೀನ
೯. ’ಅಂಕುಶ’ ಪದದ ತತ್ಸಮ ರೂಪವಿದು : 
   ಎ) ಅಂಕುಸ  ಬಿ) ಅಂಕಶ  ಸಿ) ಶೂಲ   ಡಿ) ಬರ್ಜಿ
೧೦. ’ ದಮ್ಮಡಿ ’ ಪದವು ಈ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ.
   ಎ) ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ರೋಮನ್ ಬಿ) ಉರ್ದು ಸಿ) ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ  ಡಿ) ಪರ್ಷಿಯನ್ 
೧೧. ’ ಅಬಕಾರಿ ’ ಪದವು ಈ ಭಾಷೆಯ ಪದವಾಗಿದೆ : 
   ಎ) ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ  ಬಿ) ಫಾರ್ಸಿ  ಸಿ) ಪೋರ್ಚಗೀಸ್  ಡಿ) ಅರಬ್ಬೀ 
೧೨. ’ ಹುಕುಂ ’ ಪದವು ಈ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ : 
   ಎ) ಇಂಗ್ಲೀಷ್  ಬಿ) ಪರ್ಷಿಯನ್   ಸಿ) ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ   ಡಿ) ಉರ್ದು
೧೩. ’ ಬಂದೂಕು ’ ಪದವು ಈ ಭಾಷೆಯ ಶಬ್ದವಾಗಿದೆ : 
   ಎ) ಉರ್ದು   ಬಿ) ಪರ್ಷಿಯನ್  ಸಿ) ಅರಬ್ಬೀ    ಡಿ) ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ
 
[ಉತ್ತರಗಳು :  ೧. ಡಿ.ವಿಲಾಯಿತಿ  ೨. ಬಿ. ಶರ್ಕರಾ   ೩. ಡಿ. ತದ್ಧಿತಾಂತನಾಮ   ೪. ಸಿ. ತತ್ಪುರುಸಮಾಸ  ೫. ಎ. ಗುಡ್ಡದಲ್ಲಿ  ೬. ಬಿ.ಅಂಶಿಸಮಾಸ  ೭. ಬಿ.ಅನುಮತಿ  ೮. ಸಿ. ಬಿಜ್ಜೋದರ   ೯. ಎ.ಅಂಕುಸ  ೧೦. ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ರೋಮನ್  ೧. ಬಿ. ಫಾರ್ಸಿ  ೧೨. ಸಿ) ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ    ೧೩. ಎ. ಉರ್ದು ]

ಮೊದಲೆರಡು ಪದಗಳಿಗಿರುವ ಸಂಬಂಧದಂತೆ ಮೂರನೆಯ ಪದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಪದ ಬರೆಯಿರಿ : 
೧. ನಾನು, ನೀನು   : ಸರ್ವನಾಮಗಳು : :  ತಿನ್ನು - ಹೋಗು  : ______
೨. ದರ್ಬಾರು       : ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ  : :  ಅನಾನಸು    : ______
೩. ದೀನಾರ        : ಗ್ರೀಕ್      : :  ಕಾಲೇಜು    : _______
೪. ಕಲಶ          : ಕಳಸ       : :  ಶಿರ    : ______
೫. ಪಾದುಕಾ       : ಹಾವುಗೆ      : :  ವೈಶಾಖ   : ______
೬. ಕಳುವಾರೆ       : ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾರೆ  : :  ಇಸವಾಸ  : ______
೭. ಹತಾರ         : ದೇಶಿಯ ಪದ  : :  ಸಾಹೇಬ   : ______
೮. ಮುಂಗೈ        : ಅಂಶಿಸಮಾಸ  : :  ಮೋಸಮಾಡು  : ______
೯. ಕಾರಕೂನ       : ಗುಮಸ್ತ      : :  ಅಗಸಿ   : ______
     
  [ಉತ್ತರಗಳು  : ೧. ಧಾತುಗಳು  ೨. ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್  ೩. ಇಂಗ್ಲೀಷ್  ೪. ಸಿರ   ೫. ಬೇಸಗೆ  ೬. ವಿಶ್ವಾಸ  ೭. ಅನ್ಯದೇಶಿಯಪದ   ೮. ಕ್ರಿಯಾಸಮಾಸ   ೯. ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು ]

ಗ್ರಾಮ್ಯ ಪದಗಳಿಗೆ ಗ್ರಾಂಥಿಕ ರೂಪ
೧. ಹಿಂಗೆ          - ಹೀಗೆ
೨. ಮ್ಯಾಗ        - ಮೇಲೆ
೩. ಕಳಿವ್ಯಾರೆ     - ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.
೪. ಇಲ್ಲದ್ಹಂಗ     - ಇಲ್ಲದ ಹಾಗೆ
೫. ಇಸವಾಸ     - ವಿಶ್ವಾಸ 
೬. ಸಕ್ಕಾರಿ       - ಸಕ್ಕರೆ
೭. ಕುಂಪಣಿ       - ಕಂಪನಿ
೮. ಹೋಯ್ತ      - ಹೋಯಿತು.
೯. ಸಿಡಿದ್ಹಾಂಗ   - ಸಿಡಿದ ಹಾಗೆ.
೧೦. ಮಾಡ್ಯಾರೊ - ಮಾಡಿದರು
೧೧. ಗುಡದಾಗ   - ಗುಡ್ಡದಲ್ಲಿ
೧೨. ಬ್ಯಾಡಿರಿ   - ಬೇಡಿರಿ.
ಸಮಾಸಪದಗಳು :
೧. ಮುಂಗೈ     --  ಕೈಯ  + ಮುಂದು = ಅಂಶಿಸಮಾಸ.
೨. ನಡುರಾತ್ರಿ   --  ರಾತ್ರಿಯ + ನಡು  = ಅಂಶಿಸಮಾಸ.
೩. ಮುಂಗಾರು   --  ಕಾರಿನ + ಮುಂದು = ಅಂಶಿಸಮಾಸ.
೪. ಮಂಗಳಸೂತ್ರ  --  ಮಂಗಳದ + ಸೂತ್ರ = ತತ್ಪರುಷಸಮಾಸ.
೫. ಬುದ್ಧಿಮಾತು  --   ಬುದ್ಧಿಯ + ಮಾತು = ತತ್ಪುರಷಸಮಾಸ
೬. ಮೋಸಮಾಡು  --  ಮೋಸವನ್ನು + ಮಾಡು = ಕ್ರಿಯಾಸಮಾಸ.
೭. ಬೆನ್ಹತ್ತು      --   ಬೆನ್ನನ್ನು + ಹತ್ತು = ಕ್ರಿಯಾಸಮಾಸ. 
೮. ಐನೂರಮಂದಿ  --   ಐದುನೂರು + ಮಂದಿ = ದ್ವಿಗುಸಮಾಸ
೯. ನಾಲ್ಕುಮಂದಿ   --   ನಾಲ್ಕು + ಮಂದಿ = ದ್ವಿಗುಸಮಾಸ 
೧೦. ಹನುಮಭೀಮರಾಮ --  ಹನುಮನೂ + ಭೀಮನೂ + ರಾಮನೂ = ದ್ವಂದ್ವಸಮಾಸ.  

ತತ್ಸಮ - ತದ್ಭವ                                
೧. ದುಃಖ - ದುಗುಡ (ದುಕ್ಕ)
೨. ಸಕ್ಕರೆ  - ಶರ್ಕರಾ
೩. ರಕ್ತ  - ರಕುತ

ತದ್ಧಿತಾಂತ ನಾಮ -- ಚಟೇಕಾರ

******
******

************

1 ಕಾಮೆಂಟ್‌: